Wat doe je met je huis bij echtscheiding?
(Dit artikel is geschreven door Marco van der Knaap, gecertificeerd NVM makelaar/taxateur bij
M2 Makelaars
)
Een echtscheiding is een zeer ingrijpende gebeurtenis. Veel zaken moeten geregeld worden en als je een koophuis hebt, moet ook daar over nagedacht worden. Blijft een van jullie twee er wonen? Moet de woning verkocht worden? Is er een taxatie nodig?
Taxatie
Een van de vragen die we vaak krijgen is of er een taxatie opgesteld moet worden. Dat is niet nodig, tenzij je dat zelf wilt natuurlijk. De afspraken over de echtscheiding, en daarmee ook de afhandeling van de eigen woning, wordt opgenomen in het
echtscheidingsconvenant. En dit convenant is vormvrij, wat wil zeggen dat je het op mag stellen zoals je wilt. Dus de afspraken die je onderling maakt – ook over de waarde van de woning – mag je zelf onderling overeenkomen en opnemen in het convenant. Als jullie beiden een uitgewerkt en gevalideerd taxatierapport wensen dat is dat prima. Maar als jullie samen vinden dat de huidige WOZ waarde goed is, mag dat dus ook. Of zelfs wanneer jullie een willekeurige waarde overeenkomen, mag dat.
Natuurlijk heb je met een officieel taxatierapport een goed onderbouwd en degelijk document met de actuele marktwaarde. Dit kan een hoop discussie voorkomen.
Verkopen of blijven wonen?
De vraag of een van de eigenaren in de woning kan blijven wonen, is vaak de meeste gestelde vraag die wij krijgen. Om hier antwoord op te kunnen geven, moeten twee zaken duidelijk zijn:
-
Wat is de waarde waarvoor jullie de woning willen verdelen?
-
Wat zijn de financiële mogelijkheden qua hypotheek van degene die in de woning wil blijven wonen?
De eerste vraag staat al een beetje omschreven hierboven. Echter, wanneer je nog in een ‘verkennende’ fase zit, ben je nog niet toe aan een officieel taxatierapport wellicht, maar wil je wel weten wat de actuele marktwaarde is. In dat geval kun je een makelaar vragen om een indicatie van de marktwaarde te geven, zodat je verder kunt met je beslissingsproces. Zo’n indicatie is doorgaans kosteloos. De makelaar rekent er dan natuurlijk wel op dat hij bij verkoop dit mag verzorgen. En als een van de twee blijft wonen, zal er hoogstwaarschijnlijk wel een taxatierapport nodig zijn voor de hypotheek. De makelaar die de waardeindicatie afgeeft rekent er uiteraard dan op dat hij dan het taxatierapport mag opstellen.
De tweede vraag is de volgende stap. Zodra je weet welk bedrag nodig is om de woning over te nemen van de partner, is het zaak te weten welke hypotheek er mogelijk is. Een onafhankelijke hypotheekadviseur, zoals Eric Giesbertz van M2 Hypotheken, kan – natuurlijk vrijblijvend en kosteloos – voor je op een rij zetten wat de financiële gevolgen zijn en toetsen of een dergelijke hypotheek verstrekt kan worden.
Verkopen aan de partner
Als de woning aan de (ex) partner verkocht wordt, moet dit officieel door een notaris worden overgedragen. Ook zal er een hypotheekakte door de notaris moeten worden opgesteld. Het is een officiële notariële overdracht, ook al was de koper al reeds deels eigenaar van de woning. Het enige wat er (gelukkig) wel anders is dan bij een ‘normale’ overdracht is het feit dat bij overdracht tussen partners geen overdrachtsbelasting betaalt hoeft te worden.
Als er overwaarde op de woning is, zal meestal de ene partner 50% van deze overwaarde aan de partner moeten vergoeden. Tenzij in het convenant anders is overeengekomen, want ook dit is aan de partners zelf om te bepalen. Maar doorgaans is het gebruikelijk om de overwaarde te verdelen, als beide partners samen eigenaar waren van de woning.
Verkopen aan een ander
Als er besloten wordt aan een ander te verkopen, de woning dus op de gebruikelijke wijze te verkopen, moet dit altijd met toestemming van de partner gebeuren. Het ‘huwelijksgoederenrecht’ (gemeenschap van goederen / huwelijkse voorwaarden) is niet van toepassing. Zo lang het de ‘echtelijke woning’ is, dus de woning waar beide partners wonen, moeten beide partners instemmen met de verkoop en dus beide ook tekenen op het koopcontract. Het is dus niet mogelijk dat een van de partners de woning zonder overleg verkoopt aan een ander. Dit geldt overigens bij een huwelijk, maar ook bij een geregistreerd partnerschap. Dit staat wettelijk gelijk aan elkaar namelijk.
Bij verkoop moet er naast een koopprijs ook overeenstemming zijn over de opleverdatum van de woning. Dus ook voor dit onderdeel geldt dat dit niet eenzijdig door één van de partners bepaald kan worden. Deze datum wordt namelijk ook vastgelegd in de koopakte en beide partners zullen hier dus mee in moeten stemmen.